Günümüz İsveç edebiyatının önde gelen isimlerinden Carl-Johan Vallgren'in daha önce August Strindberg ödüllü Bir Garip Aşk Öyküsü adlı romanına yer vermiştik Metis Edebiyat'ta. İsveç'in batı kıyısında küçük bir kasabada geçen Denizadamı, anne babalarının ihmal ettiği, yaşıtlarının hırpaladığı, toplumun görmezden geldiği Nella ve kardeşi Robert'in çıkış arayışını anlatıyor. Kardeş sevgisini ve ihaneti, elle tutulur olanın ötesindeki duyguları ele alan bu sert ama güzel romanda Vallgren yine günlük olan ile olağanüstüyü büyülü bir dille buluşturuyor.

Açılış bölümünden, s. 7-9

Bir başlangıç yok, son da. Bunu biliyorum artık. Başkalarının öyküleri belki bir yerlere çıkıyordur, benimkiler çıkmıyor. Bir daire çiziyor, bazen bunu bile yapmıyor, durduğu yerde duruyor. Ve ben şunu merak ediyorum: Kendini durmadan aynı yerde tekrarlayan bir öykü neye yarar?

Küçük kardeşime anlattığım öykülerdeki o öteki dünyada, her şeyin bir başlangıcı bir de sonu vardı ve en önemlisi sondu. Belki başlangıç her zaman güzel olmayabilir, derdim hep; önemli olan her şeyin daha iyiye gittiği bir yere çıkmasıydı:

"Başlangıçta Robert diye bir çocuk vardı. Falkenberg'in kenarındaki küçük bir mahalle olan Skogstorp'un, diğer bütün sokakları gibi adını çiçekten alan bir sokağında büyümüştü. Annesi, babası ve ablası Nella ile birlikte garajlı, küçük bahçeli sıra evlerden birinde yaşıyordu. Hiç kimse zahmet edip de o küçük bahçeye çiçek veya çim ekmemişti. Robert'in annesi bu tür şeylere ilgi duyacak biri değildi, ba...

Devamını görmek için bkz.

A. Ömer Türkeş, "Eğer bir başlangıç varsa, bir son da vardır", Radikal Kitap, 25 Nisan 2014

"Bir başlangıç yok, son da. Bunu biliyorum artık. Başkalarının öyküleri belki bir yerlere çıkıyordur, benimkiler çıkmıyor. Bir daire çiziyor, bazen bunu bile yapmıyor, durduğu yerde duruyor. Ve ben şunu merak ediyorum: Kendini durmadan aynı yerde tekrarlayan bir öykü neye yarar?" Bu soruyu soran hikâyenin anlatıcısı Nella’dır; henüz. On üç-on dört yaşlarında bir kız çocuğu. Çocuk sayılmaz aslında, çocuklarına karşı ilgisiz, içki, uyuşturucu ve suça batmış anne babasının açığını kapatabilmek, kendisinden iki yaş küçük kardeşi Robert’ı korumak için erkenden büyümek zorunda kalmış. Babalarının hapise giriş çıkışları, oradan oraya taşınmalar, itilip kakılmalar, maddi sıkıntılarla geçen bir hayat onlarınkisi... Carl-Johan Vallgren, Türkçeye geçtiğimiz günlerde çevrilen Denizadamı romanında cehennem gibi bir dünyaya doğan iki kardeşin hikâyesini anlatıyor.

Devamını görmek için bkz.

Anıl Ceren Altunkanat, "Çünkü Denizadamı Yok...", soL Kitap, 28 Mayıs 2014

“Bu nefretin nereden geldiğini bir türlü anlayamıyordum, ona zarar verme arzusunun. Bütünüyle savunmasızdı. Belki insanları cezbeden bu savunmasızlığıydı. Yaptıkları şeyin yanlarına kalacağını bilmeleriydi. O yok gibiydi, onun gibi bir yaratık… bir denizadamı… öyle bir şey yaşamıyordu.”

İnsan zalim bir hayvan; kıyıcı. Kendinden olmayanı, yabancı gördüğünü, alışılmadık ve anlaşılmaz bulduğunu sevmez, ezer. “Öteki” dediği tehlikedir onun için; gücü yeterse zulmeder, gücü yetmezse kaçar ve yok sayar. Emeği ve özgürlük aşkını tatmamış diktatör halkını ezer, tekme tokat döver, öldürür. Sesini yükselteni öteki ilan eder, korkar. Derme çatma gücüyle zulmeder, yalan söyler, hakaret eder. Ezilenler birleşene ve direnene dek, kaba kuvvetten öteye geçmeyen, özünde bir yanılsama olan gücünün keyfini sürer. Tıpkı küçük kabadayılar gibi… Hani, hepimiz biliriz onları: Okulda belalı tiplerdir onlar...

Devamını görmek için bkz.