Zeynep Oral, "Örtünün Örttükleri...", Cumhuriyet, 17 Şubat 2008

Demirel' in "fevkalade üzgün" ve de "ıstırap içinde" olduğu günlerle, Başbakan'ın "Birtakım medyaya" kin, öfke, şiddet ve tehdit savurduğu günler üst üste örtüştü!

Bu örtüşmeden benim payıma kahkahalar düştü... Bugüne gelinceye dek Demirel'in dini referansları kendi politikalarına nasıl alet ettiğini hatırladıkça "Günaydııııın" ya da "sabah şerifler hayır ola" diye avaz avaz haykırmak geldi içimden. İnsan yaşlanınca mı unutuyor? İşine geldiği için mi unutuyor? İstediği için mi unutuyor? Yanlışını örtmek için mi unutuyor? Yanıldığını unutturmak için mi unutuyor? En çok imam hatip lisesini açan, Türkiye'nin "laikliği dinsizlik olarak algıladığını" ileri süren, her fırsatta dini siyasete alet eden Demirel de bir zamanlar kendisini ve politikalarını eleştiren basın ve yayın organlarına ateş püskürürdü! Tıpkı bugün Erdoğan'ın yaptığı gibi!

Acaba çok yıllar sonra Erdoğan ve Gül de Türkiye'ye bakıp bakıp "fevkalade üzgün" ve de "ıstırap içinde" olduklarını mı açıklayacaklar? Onlar da unutacaklar mı? Ya siz?

'Örtü bir ima'

Önceki gece, Murathan Mungan' n 2004'te Metis Yayınları tarafından yayımlanan Çador adlı kitabını yeniden okudum. Kimi zaman, (kimi değil çoğu zaman), edebiyat güncel gerçekler üzerine düşünmemizi, derinlemesine kavramamızı, yorumlamamızı, yaşadıklarımız karşısında değer ölçüleri oluşturmamızı sağlayan en büyük güç olup çıkıyor! Hele Murathan Mungan'ınki gibi Türkçenin zenginliğini şiirle yoğuran, oluşturduğu atmosferle yepyeni dünyalar yaratan, onları sorgulayan ve duyarlığın tüm inceliklerine egemen bir ustanın kaleminden yüreğinden çıkan edebiyat...

Annesini, kız kardeşini, sevgilisini aramak üzere yurduna dönen Akhbar'ın peşine takıldığım roman boyunca, kadınları örten örtünün göze görünenden öte daha neleri ve neleri örttüğünü görebiliyordum.

Örtünen kadınlık imgesiydi. Giderek tüm imgelerdi:

"Anne olarak, kardeş olarak, sevgili olarak, bir erkeğin dünyasını kuşatan, sahip oldukları, kadınlığın bütün imgeleriyle hayattan çekilmişlerdi. Kaderi kilit altında tutulan mühürlü bir surettiler yalnızca. Bir imge olarak kadının, hayatın doğal akışı içindeki bütün varlığı, büyüsü, gizi, şiiri eksilmişti..."

Ancak imgelerle birlikte asıl üstü örtülen gerçeklikti: "Gövdenin kaybolabilirliği, gerçekliğin de kaybolabilirliğine işaret ediyor. Bir imaya dönüşüyor her şey. Örtü bir ima, çador bir ima, burka bir ima... İma güçlenirken, görünmezlik kutsanıyor. Allah kadar görünmez kılınmak isteniyor her şey. Görünenler bile, yalnızca görünmezlerin işaretleri yerine kullanılıyor."
(Şu son cümle, başı açık olup da illaki her yerde türban görmek isteyenlerin nasıl da kullanıldıklarını anımsatıp duruyor bana!)

Bellek kaybı

Murathan Mungan'ı okuyorum: "Burkaların altında yalnızca kadınlar kaybolmuyor. Erkeklerin bütün hayal güçleri, imgelemleri de tükeniyor. (...) Dünyadan boşalmış kadınlarla birlikte erkeğin gözleri siliniyor, zihninde kaybolmaya başlayan kadın imgesiyle birlikte geçmiş yok oluyor, gelecek ümitsizleşiyor, bellek ve hayal gücü bulanıyor..."

İşte erkek egemen iktidarın örtmek istedikleri... En çok da bellek... Bu nedenle bu kadar çabuk unutuyorlar! Hep unutuyorlar!

Bugün "fevkalade üzgün " ve de "ıstırap içinde" olduğunu açıklayan Demirel gibi... Hep unutuyorlar...

Akhbar bir kadından duymuştu: "Çador annelerimizin, ninelerimizin geleneksel ve masum başörtüsü değildir yalnızca. Kafalarımızdaki köprüdür. Örtünmek bir ahlak haline getirildiğinde, arkası mutlak gelir; karara karara gelir. Örtünmenin sonu yoktur. Kadınlar kefene kadar örtünmek zorunda kalırlar."

Yeniden yeniden okumanın tam zamanıdır Çador'u...