Kültür denen şey, neyi nasıl yediğimizden hangi programları izlediğimize, hangi yazarı okuyup nasıl müzikleri dinlediğimize, hangi fikirleri benimseyip kimlere karşı durduğumuza kadar gündelik hayatın her alanını kapsayan dinamik, çetrefilli bir olgu. Antropoloji disiplininin de odağında olan “kültür” kavramı yıllar içinde dönüştü, çeşitlendi, zenginleşti.

Kuruluşunda Batı-dışı insan topluluklarına odaklanan antropoloji disiplini, son otuz-kırk yılda kendi tarihiyle hesaplaşabilen, başlangıç varsayımlarını yıkabilen ve günümüzün karmaşık sorunlarıyla farklı biçimlerde ilişki kurabilen bir araştırma alanı olduğunu kanıtladı. Kültür Denen Şey, antropolojinin bu zenginliğinin ve derinleşmesinin bir yansıması. Hem dünyada hem Türkiye’de yapılan araştırmalar ışığında antropolojinin araştırma gündemlerinin bir haritasını veriyor elimize. Bu harita sayesinde devlet, bürokrasi, tarım, köylülük, ekonomi, kent, çalışma, cinsiyet, din, etnisite, spor, dil, medya, hukuk, göç, cinsellik, çevre ve duygulanım gibi çok geniş bir alanda insana ve kültüre bakışımızın yakın zamanlarda nasıl büyük bir değişime uğradığını görebiliyoruz.

Son yıllarda hem Türkiye üzerine çalışan sosyal bilimciler hem de okurlar arasında antropolojinin tartışmalarına, yöntem ve bulgularına artan bir ilgi var. Kitapta yer alan makaleler, kendi konularında bir düşünce tarihi sunarken, bu panoramanın önünde şekillenebilecek yeni sorulara ve tartışmalara ilham vermeyi amaçlıyorlar.

Giriş, "Antropoloji ve Kültür" [1], Ayfer Bartu Candan, Cenk Özbay, s. 9-12

Kültür denen “şey” sosyal ve kültürel antropoloji ile özdeşleştirilen çetrefilli bir kavram. Antropoloji disiplininin tarihi de merkezine aldığı kültür kavramı kadar karmaşık. 19. yüzyıl sömürgeciliğine hem zemin hazırlayan hem de onu meşrulaştıran sosyal Darwinci yaklaşım da, 20. yüzyılda büyük kıyımlara yol açan ırk gibi kavramlar da bu talihsiz tarihin birer parçası. Ancak antropoloji kendi tarihiyle hesaplaşabilen, sosyal Darwinizm’den günümüzdeki yaklaşımlara epey yol katetmiş ve bugünün karmaşık sorunlarıyla farklı biçimlerde ilişkilenebilen bir disiplin konumunda.

Derleme, bu coğrafyada da oldukça karmaşık bir tarihin içine oturan antropoloji disiplininin gün geçtikçe çeşitlenen araştırma gündemlerini hem dünyada hem de Türkiye’de yapılan araştırmalar ışığında bir araya getiren deneysel bir çalışma. Son yıllarda Türkiye üzerine çalışan sosyal bilimcile...

Devamını görmek için bkz.