Eduardo Cadava Işık Sözcükleri'ni yazarken özgün bir yöntem izliyor. Walter Benjamin üzerine söz alan bir kitap bu aslında, ama bir yanıyla da Benjamin'i "sürdüren", onun temalarını ondan ve onunla söyleşiye girmiş birçok yazardan alıntılarla tam anlamıyla "işleyen" bir kitap. Hiçbir sistematik eser yazmamış, ama yüzlerce önemli denemesiyle günümüz düşüncesine damgasını vurmuş bir düşünür olan Benjamin'e sahip olmadığı bir sistematiklik atfetmek yerine, bu denemelere dağılmış, parça parça ve bütünleştirilmeye direnen temaları bir "takımyıldız" halinde bir araya getiriyor. Başta tarih ve fotoğraf olmak üzere, mimesis, hayaletler, yıldızlar, düşler, uyanış, alegori ve yas, çeviri, yeniden üretim, dil, taşlaşma, bellek ve unutma, ölüm gibi bir dizi tema üzerine "düzyazı fotoğraflar" kaleme alıyor. Ama kitap boyunca izini sürdüğü temel bir mesele var: tarih ile fotoğraf arasındaki ilişki. Benjamin'in tarih anlayışını fotoğrafın diliyle, parıltılar ve imgeler üzerinden dile getirdiğine dikkat çeken Cadava, çizgiselliğe değil, süreksizliğe dayalı bu tarih anlayışını bizzat kendi yazı pratiğiyle de sergiliyor. Okurlarımızın da bizim gibi bu kitabı çok seveceğini düşünüyoruz.

" 'Çok yakında artık önümüzde olmayacağını bildiğimiz şey,' der Benjamin, 'işte, görüntüye dönüşen şey budur'. Görüntü, bu ortadan kayboluşun izlerini kanatlarıyla kaydeden bir tarih meleği gibi, ışığa çıkamayacak bir deneyime tanıklık eder." –Eduardo Cadava

Hayaletler, s. 44-46.

Fotografi bir yitirmişlik biçimidir. Bize körelmeden söz eder. Ölüm ile dil arasındaki temel ilişki, hâlâ düşünülmemiş olsa da, fotografik görüntüde bir anlığına önümüzde parlayıp söner.(1) "Çok yakında artık önümüzde olmayacağını bildiğimiz şey", der Benjamin, "işte, görüntüye dönüşen budur" (CB 87/GS 1: 590). Görüntü, bu ortadan kayboluşun izlerini kanatlarıyla kaydeden bir tarih meleği gibi, ışığa çıkamayacak bir deneyime tanıklık eder. Bu deneyim, deneyimin şokunun deneyimidir, yitirmişlik olarak deneyimin deneyimidir. Bu yitirmişlik tüm fotoğraflarda vuku bulan şeyin –gidenlerin geri dönüşünün– kabul edilmesidir. Fotoğrafın fotoğrafladığı şey artık burada ya da canlı değildir, ama burada-olmuş-olma hali artık fotoğrafla ilişkimizin göndermeli yapısının bir parçasıdır. Ama yine de, bir zamanlar burada olanın geri dönüşü musallat olma biçiminde gerçekleşir.(2) Benjamin'in 1916 tarihli Trauerspiel denemesinde öne sür...

Devamını görmek için bkz.

Said Aydın, “Bir Walter Benjamin fotoğrafı”, Kitap Zamanı, 1 Eylül 2008

Geçtiğimiz ve içinde bulunduğumuz yüzyılda, neredeyse ondan söz etmeden birçok şeyin eksik kalacağına inanılan Michel Foucault’nun bir söyleşide “Onları daha önce okusaydım, yazdığım şeylerin çoğunu yazmazdım.” dediği bir “okul” Frankfurt Okulu. 1923’te, Weimar Cumhuriyeti’nde “Frankfurt Toplumsal Araştırma Enstitüsü” olarak kurulan bu okul, çağımızın en önemli düşünsel kalkışmalarından biridir mâlum.

Horkheimer, Marcuse, Adorno, Benjamin, Habermas gibi çok önemli isimlerin hem içinden yetiştiği, hem de bizzat hareketin taşıyıcılığını yaptığı bir kalkışma, bir okulun etkileri elbette ki kısa sürmeyecekti, sürmedi. İçine post-yapısalcılığın, yeni psikanalizin, güncel ve kavramsal sanat dallarının üretimlerinin girdiği etkiden, hatta bir yeniden üretimden söz etmek mümkün mevcut entelektüel alanda. İşte bu okulun, yine etkisi uzun sürüyor olan önemli düşünürlerinden Walter Benjamin, Türkçede ilk o...

Devamını görmek için bkz.

Osman Çakmakçı, “Melankolik düşünce”, Radikal Kitap Eki, 19 Eylül 2008

Walter Benjamin’in bütün eseri “baştan sona romantik melankoliyle ve mağlubiyetin trajik duygusuyla yüklü olduğundan” (Michael Löwy, s. 142) hâlâ konuşuyor bizimle bizim dilimizle. Onu anlayabiliyor, hem kendimize yakın buluyor hem de duygudaşlık içine giriyoruz onunla. Bu eser insani olan ne varsa onun üzerinde yükselir ve tarihi ve dolayısıyla yaşamı- ilerleyen tek bir çizgi olarak görmez; tarih kesintilere uğramıştır ve şimdiki zaman mümkün olabilecek tek zaman değildi. Şimdiki dünya olabilecek bütün diğer dünyaları bertaraf ederek şimdiki dünya olmuştur: Tarihin ve dolayısıyla yaşamın- akışı mutlak değildir: Her şey başka türlü olabilir(di). “Galip gelen değişke, mümkün olan tek seçenek değildi. Galiplerin tarihine, oldubittinin kutsanmasına, tek yönlü tarihsel yollara, galip gelenlerin zaferinin kaçınılmazlığına karşı, şu temel saptamaya geri dönmek gerekir: Her şimdiki zaman, bir olası gerçekle...

Devamını görmek için bkz.