Stalin, 1927 ile 1929 yılları arasında, Bolşevik Parti'deki Sol muhalefetin ve ılımlı Sağ kanadın kendisine karşı oluşturduğu tehdidi bertaraf edip konumunu sağlamlaştırmayı başardı. O günden bu yana, Stalin'in neden ve nasıl yükseldiği, Sovyet Rusya tarihi üzerinde çalışanların sık tartıştıkları bir konu oldu.

Stalinizmin Doğuşu'nda Michal Reiman daha önce kimse tarafından kullanılmamış belgelere –Politbüro tartışma tutanakları, üst düzey parti yetkililerinin kişisel notları, vb.– dayanarak Stalin'in Troçki, Zinovyev, Buharin, Tomski, Rikov gibi güçlü muhaliflerini altetmesini, yenilgiye uğrattığı Sol muhalefetin hızlı sanayileşme politikasını kendine mal edip uygulamasını ve devlet gücünün bir aracı olarak sistemli teröre başvurmasını anlatıyor.

Reiman, Stalinizmin Bolşevik politikaların kaçınılmaz sonucu olduğunu, Sovyet Rusya tarihinin 1917 Ekim Devrimi'nin ilkeleri tarafından belirlendiğini ve başka türlü olamayacağını savunan görüşleri karşısına alarak, Stalinizmin kendine özgü yönlerini ortaya çıkarıyor.

A. Rabinowitch, "İlksöz", s. 7-9

Michal Reiman'ın Stalinizm'in Doğuşu adlı yapıtı, aslı 1979'da Almanca olarak yayımlanan önemli bir kitaptır. Önde gelen Çek tarihçisi, Komünist Parti ve Komintern görevlisi Pavel Reiman'ın oğlu olarak 1930'da Moskova'da doğan Michal Reiman, Prag'taki Karl Üniversitesi'nden doktora derecesi aldı. Ondokuzuncu yüzyıldaki Çek sosyal demokrasisini incelediği ilk büyük çalışması 1958'de çıktı. 1960'larda Reiman araştırmalarını Rus tarihine kaydırdı. 1967'de Ruská revoluce: 23 února-25 ríjna 1917 (Rus Devrimi: Şubat 23-Ekim 25, 1917) adlı kitabı Prag'ta yayımlandı; ertesi yıl Rusça çevirisi çıktı. Bir kısmı Sovyet arşivlerinden eşsiz belgelere dayalı, sosyalist bir perspektiften 1917 devrimlerinin ayrıntılı ve kapsamlı bir yeniden yorumlanması olan bu kitap ortodoks Stalinist tarih yazımından cesur bir kopma girişimi oluşturuyordu. Sovyet tarihçileri arasında canlı bir tartışma ve çekişmenin odağı olan kitap, aynı zamanda Bat...

Devamını görmek için bkz.

Önsöz, 1979, s. 11-13

Günümüzde şu veya bu biçimde 1920 ve 1930'ların Sovyetler Birliği'ni ve özellikle de Stalinizm sorununu ele alan birçok tarih incelemesi var. Bu çalışmalar söz konusu yıllarda cereyan eden olayları esaslı bir şekilde yeniden kurguladılar. Fakat konunun tüketilip bitirildiğini düşünmek hâlâ zor. Tüm gerekli malzeme akademik dünya içinde henüz tedavülde değil ve kimi, özellikle Sovyet arşivlerindeki, malzemeler de araştırmacılara pek açık değil. Ek olarak, tarih yazımının bugünkü durumunu niteleyen şey, toplumsal ve siyasal düşüncenin içeriği ve yönelimi bakımından Doğu ile Batı arasında var olan derin farklılıklarla da şiddetlenen büyük bir görüş ve kuram çeşitliliği. Öyle ki, geriye daha derinlikli bir araştırma ve tartışma için geniş bir alan kalıyor.

Stalinizm'in doğuşu üzerine bir kitap yazma fikri bundan uzun bir süre önce, Doğu Avrupa'da entelijensiya içinde "kişiye tapmanın" geniş biçimde tartışıldığı 1960'larda aklıma geldi. Bu meseleler...

Devamını görmek için bkz.