Sena Altuntaş, "Acıyı sevmek olur mu?", yenicaggazetesi.com.tr, 23 Kasım 2025

Byung-Chul Han, Palyatif Toplum'da modern dünyanın acıdan kaçtıkça nasıl yüzeyselleştiğini anlatıyor. Ağrıyı bastıran bir toplumsal konfor arayışının, düşünme biçimimizi, ilişkilerimizi ve hatta politik tavrımızı nasıl sakatladığını gösteriyor.

Yaşayan filozoflardan biri olan Byung-Chul Han’ın kitaplarını okurken garip bir his oluşuyor insanın içinde. Sanki biri, uzun zamandır içimizde hafifçe kaşınan bir düşünceyi nihayet açıkça söylemiş gibi. Palyatif Toplum da tam olarak böyle bir etki bırakıyor. Yazar, günümüz insanının acıdan, tartışmadan, yüzleşmeden bu denli kaçmasının sadece bireysel bir refleks olmadığını, bunun artık bütün bir toplumun ruh haline dönüştüğünü anlatıyor.

Üstelik Han bunu uzun ve karmaşık felsefi teorilere boğmadan, gündelik hayattan örneklerle açıklıyor. Öyle örnekler ki “Ya ben bunu yaşamıştım” diye geçiriyorsunuz zihninizden. Kitabı bitirdiğinizde sanki kendi davranışlarınızı da küçük bir mercekten geçmiş gibi hissediyorsunuz. “Ben de gerginlikten, farklı görüşten, kırılmaktan bu kadar mı kaçıyorum?” diye soruyorsunuz kendinize.

Algofobi: Acı Korkusunun Görünmeyen Sonuçları

Kitabın merkezindeki kavram, Han’ın “algofobi” dediği, acıdan korkma hali. Günümüzde pek çok davranışımızın, hatta toplumsal tepkilerimizin bu korku üzerinden şekillendiğini söylüyor. Yalnızca fiziki acıdan değil, eleştiriden, kırılmaktan, çatışmadan, duygusal incinmeden, hatta düşünsel zorlanmadan bile kaçar hale geldiğimizi hatırlatıyor.

Bu noktada kitap istemeden insanın bugünkü dijital yaşamını düşünmesine yol açıyor. Her şey “kolay”, “pürüzsüz”, “üzmeyen” olsun istiyoruz. Ne ilişkide kavga olsun, ne sosyal medyada karşıt fikir, ne iş hayatında yavaşlık. Dikkat ederseniz, Han burada kimseyi suçlamıyor. Daha çok bir durumu tarif ediyor. Bir toplumun acıyı yok sayarak, onu tamamen ortadan kaldırarak değil, giderek üzerini süsleyip ambalajlayarak yaşama çabasını anlatıyor.

Ama Han’a göre acının yokluğu, beraberinde anlamın da yok oluşunu getiriyor. Çünkü acı, insanın dönüşümünü sağlayan temel deneyimlerden biri. Acıyı tamamen bastırdığımızda, büyümeyi de bastırıyoruz.

“Ölemeyecek kadar canlı yaşayamayacak kadar ölüyüz.” (Syf. 28)

Toplumsal Uyuşma: Sessizliğin Konforu

Kitapta dikkat çekici bir tespit daha var: Acıdan kaçış sadece bireysel bir refleks değil; politik ve toplumsal sonuçları olan bir durum. İnsanlar tartışmaktan kaçtıkça siyaset yüzeyselleşiyor. Fikirler karşılaşmadıkça derinlik kayboluyor. Han’ın bu noktadaki eleştirisi, günümüz toplumunun yüksek oranda “palyatif” yani geçici çözümlerle yaşayan bir sistem haline geldiği. Sorunları çözmüyoruz, sadece üstünü örtüyoruz ve daha da büyümesine sebep oluyoruz. Aslında erteliyoruz.

Kitabın gücü de burada: Han, acının sadece fiziksel bir olgu olmadığını; kültürün, demokrasinin, dayanışmanın bile bir miktar acıya, çatışmaya ve yüzleşmeye ihtiyaç duyduğunu hatırlatıyor. Sayfalar ilerledikçe kendi çağınızın ruhunu daha berrak görmeye başlıyorsunuz.

Küçük Bir Kitap, Büyük Bir Yüzleşme

Palyatif Toplum yalnızca 80 sayfalık çok kısa bir metin. Fakat Han’ın tarzını bilenler bilir: Onun kitaplarında sayfa sayısı asla içeriğin ağırlığını göstermez. Bu kitap da öyle; her paragraf, bir alanı açıyor, her kavram bir başka kavramı çağırıyor.

Ayrıca metin her kesimden okura hitap ediyor. Felsefeyle arası olmayan biri bile rahatlıkla okuyabilir çünkü Han’ın asıl derdi kavramsal bir teori kurmak değil, günümüz insanının ruhunu anlamak.

Acıya Yeniden Bakmak

Han’ın en önemli önerisi şu: Acıdan kaçtıkça kendimizi de elimizden kaçırıyoruz. Çünkü acı, insanlığın ortak deneyimlerinden biridir; bizi dönüştürür, olgunlaştırır, birbirimize bağlar. Acıyı tamamen hayatın dışına itmeye çalışmak, aslında hayatın kendisini sterilize etmeye çalışmak gibi.

Palyatif Toplum, okura acıyı büyüten bir öğe olarak değil; anlamı taşıyan bir unsur olarak yeniden düşünme imkânı sunuyor.